| Reakcja |
Typowe sformułowanie |
Jak jest naprawdę? |
| smutek, lęk |
„Czujemy, że straciliśmy dziecko”
„Boimy się, że go stracimy lub zranimy”
|
Pierwszy epizod psychozy to na pewno nie „śmierć emocjonalna”, chory syn czy córka będzie nadal tą samą osobą, którą kochali i kochają rodzice, rodzeństwo, partner. Jednocześnie pierwszy epizod psychozy to nie zawsze schizofrenia, może to być zaburzenie afektywne czy zaburzenie podobne do schizofrenii, albo zaburzenie uwarunkowane stanem somatycznym lub środkami psychoaktywnymi – po ich terapii może być to jedyny epizod psychotyczny w życiu tej osoby. |
| strach |
„Czy jesteśmy bezpieczni, będąc razem z nim pod jednym dachem?” |
Osoby z psychozą są znacznie mniej agresywne od osób psychicznie zdrowych. Jednocześnie w sytuacji „podwójnej diagnozy” – a więc i schizofrenii, i objawów nadużywania substancji psychoaktywnych (najczęściej alkoholu) – ryzyko zachowań agresywnych u chorych rośnie. |
| wstyd, wina, obwinianie się |
„Czy jesteśmy temu winni? Co ludzie sobie o nas pomyślą?”
„Jeśli byłabyś lepszą matką...”
|
Problem poczucia winy to typowa reakcja rodziców na początek psychozy u ich dzieci, szczególnie w relacji matka – syn. Można tutaj stwierdzić, że psychoza nie jest karą za jakiekolwiek winy, nie jest dowodem błędów wychowawczych. |
| poczucie izolacji |
„Tego nikt nie jest w stanie pojąć” |
Im więcej wiedzy na temat przyczyn psychozy, jej przebiegu czy możliwości jej terapii, szczególnie wiedzy i emocji wymienianych z członkami innych rodzin, tym mniejsze będzie poczucie izolacji. |
| gorycz, zaprzeczenie choroby, zaprzeczenie ciężkości choroby |
„Dlaczego musiało się to nam wydarzyć?”
„To nie mogło się wydarzyć w naszej rodzinie”
„To tylko epizod, który przejdzie bez śladu” |
Na schizofrenię choruje co setna osoba, ta epidemiologia utrzymuje się stale, jest to więc stały trend, a nie złowieszcze zrządzenie losu. |
| ambiwalencja |
„Kochaliśmy go tak bardzo, a on jest teraz tak okrutny, że chcemy tylko, aby sobie poszedł” |
Problem ujawnianych emocji w postaci nadmiernego krytycyzmu, wrogości do chorych i nadmiernego zaangażowania emocjonalnego. |
| depresja |
„Nie potrafimy już mówić bez płaczu” |
Reakcja depresyjna w takiej sytuacji jest zrozumiała, jej trwanie natomiast będzie pogarszać zdolność pomagania i bycia z osobą chorą. |
| złość |
„Mamy świadomość, że teraz jego rodzeństwo wymaga pomocy, a my cały czas poświęcamy jemu” |
Zaangażowanie w terapię rodzeństwa jest trudne ze względu na obawę zarówno rodziców, jak i samego rodzeństwa o możliwość kolejnego zachorowania w rodzinie. Należy jednak pamiętać, że pomoc brata czy siostry jest dla chorego – w czasie pierwszego epizodu psychozy – być może jedyną szansą na pomoc ze strony rówieśników. |
| niezdolność do oderwania się od tematu |
„Nie ma dla nas ważniejszego problemu od jego choroby, tak już musi być zawsze” |
W okresie pierwszego epizodu psychotycznego, podobnie jak w okresie poszczególnych zaostrzeń, temat choroby będzie dominujący w rodzinie, ale stopniowo może być zamieniany na tematykę zdrowienia i zapobiegania nawrotowi choroby. |
